ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗ

 

Νόμος 4387/2016 & Εγκύκλιος 3/22-1-2018

Δυνατότητα προαιρετικής συνέχισης της ασφάλισης έχει κάθε πρόσωπο ασφαλισμένο σε φορέα υποχρεωτικής ασφάλισης εφόσον συγκεντρώνει αθροιστικά τις παρακάτω προϋποθέσεις:

α) Έχει πραγματοποιήσει στην υποχρεωτική ασφάλιση τουλάχιστον πέντε (5) έτη ή 1.500 ημέρες, εκ των οποίων τουλάχιστον ένα (1) έτος ή 300 ημέρες εντός της τελευταίας πριν την υποβολή της αίτησης πενταετίας και υποβάλλει τη σχετική αίτηση του μέσα σε προθεσμία δώδεκα (12) μηνών από την τελευταία ασφάλισή του

ή έχει πραγματοποιήσει οποτεδήποτε στην υποχρεωτική ασφάλιση δέκα (10) έτη ή 3.000 ημέρες ασφάλισης, ανεξάρτητα από το χρόνο υποβολής της αίτησης για προαιρετική συνέχιση της ασφάλισης.

(Οι ανωτέρω χρονικές προϋποθέσεις δύνανται να συμπληρωθούν με συνυπολογισμό χρόνου διαδοχικής ασφάλισης).

β) έχει διακόψει καθ’ οιονδήποτε τρόπο την υποχρεωτική ασφάλιση στον ΕΦΚΑ,

γ) κατά την υποβολή της αίτησης ο ασφαλισμένος δεν είναι ανάπηρος.

Προς τούτο, θα πρέπει να κριθεί ικανός για εργασία σύμφωνα με γνωμάτευση της αρμόδιας Υγειονομικής Επιτροπής.

δ) ειδικά οι αυτοαπασχολούμενοι και οι ασφαλισμένοι του πρώην ΟΓΑ δεν πρέπει να έχουν οφειλή από οποιαδήποτε αιτία προς τον ασφαλιστικό φορέα. Αν έχουν οφειλή θα πρέπει να έχουν υπαχθεί σε ρύθμισης την οποία θα πρέπει να τηρούν καθ’ όλη τη διάρκεια της προαιρετικής συνέχισης της ασφάλισης.

ΕΙΣΦΟΡΕΣ

α) Οι μισθωτοί καταβάλλουν το σύνολο της ασφαλιστικής εισφοράς εργαζόμενου-εργοδότη Η εισφορά υπολογίζεται επί του μέσου όρου των μηνιαίων αποδοχών επί των οποίων καταβλήθηκαν ασφαλιστικές εισφορές κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο πριν από τη διακοπή της υποχρεωτικής ασφάλισης.

β) Οι αυτοαπασχολούμενοι και οι ασφαλισμένοι του ΟΓΑ καταβάλλουν το ποσοστό εισφοράς που προβλέπεται από το άρθρο 39 και 40 αντίστοιχα του ν.4387/2016 (6 ασφαλιστικές κατηγορίες)

ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΑΝΕΡΓΟΙ Εγκύκλιος ΕΦΚΑ 126030/22-10-2019

Ειδικά για τους μακροχρόνια ανέργους του τ.ΙΚΑ ισχύουν τα εξής:

Οι μακροχρόνια άνεργοι που κατά την υποβολή του αιτήματος προαιρετικής ασφάλισης απέχουν έως 5 έτη από τη θεμελίωση πλήρους συντάξεως γήρατος μπορούν να συνεχίσουν την ασφάλιση τους προκειμένου να θεμελιώσουν δικαίωμα πλήρους σύνταξης.

Στην περίπτωση αυτή η καταβολή των εισφορών βαρύνει τον κλάδο του ΟΑΕΔ με την επωνυμία ΛΑΕΚ «Λογαριασμός για την απασχόληση και την επαγγελματική κατάρτιση».

ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ

1. Να είναι άνεργοι επί τουλάχιστον 12 συνεχείς μήνες, εξακολουθούν να είναι άνεργοι και κατέχουν κάρτα ανεργίας ανανεούμενη.

2. Να πληρούν τα κατά περίπτωση όρια ηλικίας:

-Θεμελίωση, εκτός των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων, το 62ο έτος (παλαιοί -νέοι),

-Θεμελίωση σύμφωνα με τον Κανονισμό των Βαρέων και Ανθυγιεινών Επαγγελμάτων το 57ο έτος.

(Τα ανωτέρω αφορούν άνδρες και γυναίκες).

3. Κατά την υποβολή της αίτησης για υπαγωγή στην προαιρετική ασφάλιση να μην έχουν ασφαλιστική αναπηρία άνω του 67%. Προς τούτο, θα πρέπει να κριθεί ικανός για εργασία σύμφωνα με γνωμάτευση της αρμόδιας Υγειονομικής Επιτροπής.

4. Ο υπολειπόμενος χρόνος για την συμπλήρωση του ελάχιστου αριθμού ημερών ασφάλισης για την θεμελίωση πλήρους συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος να μην υπερβαίνει τα 5 χρόνια (1500 ήμερες).

Οι σχετικές αιτήσεις υπαγωγής στην προαιρετική ασφάλιση υποβάλλονται στον ΕΦΚΑ του τόπου κατοικίας των ενδιαφερόμενων.

ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ

 

ΣΧΟΛΙΑ :

Δικαιούχοι ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ είναι όσοι θα υποβάλλουν ή έχουν ήδη υποβάλει ηλεκτρονική αίτηση συνταξιοδότησης και δε λαβαίνουν προσωρινή /οριστική σύνταξη. Το ποσό της προκαταβολής για τις συντάξεις γήρατος κυμαίνεται από 360 ως 384 Ευρώ . Το ποσό της προκαταβολής για τις συντάξεις αναπηρίας και θανάτου είναι 384 Ευρώ.

Η προκαταβολή καταβάλλεται κατά το χρονικό διάστημα από την 1η του επόμενου μήνα της αίτησης σύνταξης έως το τέλος του μήνα έκδοσης ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ή ως το τέλος του μήνα έκδοσης της οριστικής Απόφασης σύνταξης.

ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΥΝΤΑΙ ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ:

1. Όσοι οφείλουν ασφαλιστικές εισφορές πάνω από τα ανώτατα όρια παρακράτησης τους από την εκδοθείσα σύνταξη. 2. όταν ο αιτών/ουσα λαβαίνει ήδη άλλη προσωρινή/οριστική σύνταξη. 3. Όταν εφαρμόζονται οι διατάξεις της Ε.Ε ή διακρατικών συμβάσεων. Οι πολιτικοί και στρατιωτικοί συνταξιούχοι του Δημοσίου.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Για την καταβολή των αναδρομικών ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ θα πρέπει να υποβληθεί ηλεκτρονικό αίτημα στo gov.gr .

Αναμένεται η έκδοση της σχετικής ΚΥΑ που θα ρυθμίζει τις λεπτομέρειες.

Νόμος 4778/2021 (ΦΕΚ 26Α/19-2-2021) Άρθρο 34 Προκαταβολή σύνταξης - Προσθήκη άρθρου 7Α στον ν. 4387/2016 Μετά από το άρθρο 7 του ν. 4387/2016 (Α΄ 85) προστίθεται άρθρο 7Α ως εξής:

«Άρθρο 7Α Προκαταβολή σύνταξης 1. Στους ασφαλισμένους του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), οι οποίοι υποβάλλουν αίτηση συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, αναπηρίας ή θανάτου σύμφωνα με το άρθρο 17 του ν. 4670/2020 (Α΄ 43), χορηγείται προκαταβολή έναντι της συντάξεως που δικαιούνται, από την πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης έως το τέλος του μήνα έκδοσης προσωρινής απόφασης συνταξιοδότησης ή, ελλείψει αυτής, έως το τέλος του μήνα έκδοσης οριστικής απόφασης συνταξιοδότησης. 2. Επί αιτήσεων συνταξιοδότησης λόγω γήρατος, το ποσό που χορηγείται ως προκαταβολή, εφόσον ο ενδιαφερόμενος έχει συμπληρώσει βάσει των στοιχείων που τηρούνται στον e-ΕΦΚΑ ή δηλώνονται υπεύθυνα από τον ίδιο: α) κατ’ ελάχιστον δεκαπέντε (15) έτη ασφάλισης ή τέσσερις χιλιάδες πεντακόσιες (4.500) ημέρες ασφάλισης και ηλικία εξήντα επτά (67) ετών και άνω, ισούται με τριακόσια ογδόντα τέσσερα (384,00) ευρώ, β) κατ’ ελάχιστον δεκαπέντε (15) έτη ασφάλισης ή τέσσερις χιλιάδες πεντακόσιες (4.500) ημέρες ασφάλισης και ηλικία εξήντα δύο (62) έως εξήντα επτά (67) ετών, ισούται με τριακόσια εξήντα (360,00) ευρώ, γ) κατ’ ελάχιστον είκοσι (20) έτη ασφάλισης ή έξι χιλιάδες (6.000) ημέρες ασφάλισης και ηλικία εξήντα δύο (62) έως εξήντα επτά (67) ετών, ισούται με τριακόσια ογδόντα τέσσερα (384,00) ευρώ, δ) τις απαιτούμενες κατά περίπτωση προϋποθέσεις του χρόνου ασφάλισης και ορίου ηλικίας και είναι κάτω των εξήντα δύο (62) ετών, ισούται με τριακόσια εξήντα (360,00) ευρώ. 3. Για τον υπολογισμό του χρόνου της παρ. 2 λαμβάνεται υπόψη ο χρόνος διαδοχικής ασφάλισης που έχει διανυθεί σε οποιονδήποτε ενταγμένο στον e-ΕΦΚΑ φορέα κύριας ασφάλισης, όπως πιστοποιείται, ιδίως, από τα διαθέσιμα μηχανογραφημένα στοιχεία του e-ΕΦΚΑ. 4. Επί αιτήσεων συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας, το ποσό που χορηγείται ως προκαταβολή ισούται με τριακόσια ογδόντα τέσσερα (384,00) ευρώ. Η χορήγηση της παροχής προϋποθέτει την ύπαρξη του ελάχιστου συντάξιμου ποσοστού αναπηρίας και τη συμπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων που ορίζονται στις διατάξεις που διέπουν τους φορείς κύριας ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ. 5. Επί αιτήσεων συνταξιοδότησης λόγω θανάτου του ασφαλισμένου, η χορήγηση της παροχής προϋποθέτει τη συμπλήρωση των χρονικών προϋποθέσεων που ορίζονται στις διατάξεις που διέπουν τους φορείς κύριας ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ. Το ποσό που χορηγείται ως προκαταβολή ισούται με τριακόσια ογδόντα τέσσερα (384,00) ευρώ για τον επιζώντα σύζυγο και, αν υπάρχουν άλλα δικαιοδόχα μέλη, με επιπλέον τριακόσια ογδόντα τέσσερα (384,00) ευρώ ισομερώς επιμεριζόμενο σε αυτά. Επί αιτήσεων για χορήγηση, κατά μεταβίβαση, σύνταξης λόγω θανάτου του συνταξιούχου, καταβάλλεται ποσό τριακοσίων ογδόντα τεσσάρων (384,00) ευρώ στον επιζώντα σύζυγο και, αν υπάρχουν άλλα δικαιοδόχα μέλη, επιπλέον ποσό τριακοσίων ογδόντα τεσσάρων (384,00) ευρώ ισομερώς επιμεριζόμενο σε αυτά. 6. Η παροχή δεν χορηγείται στις εξής περιπτώσεις: α) όταν οφείλονται ασφαλιστικές εισφορές, το ποσό των οποίων υπερβαίνει τα προβλεπόμενα από τις σχετικές διατάξεις ανώτατα όρια, β) όταν χορηγείται ήδη προσωρινή ή οριστική σύνταξη από τον e-ΕΦΚΑ οποιασδήποτε κατηγορίας, γ) όταν η αίτηση συνταξιοδότησης κρίνεται με τις διατάξεις της νομοθεσίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (E.E.) ή διακρατικών συμβάσεων. Αν μεταγενέστερα εκλείψει η περ. α), η παροχή χορηγείται από την πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα, κατά τον οποίο υποβάλλεται από τους ενδιαφερόμενους ηλεκτρονικά η σχετική αίτηση. 7. Η παροχή είναι ακατάσχετη και συμψηφίζεται με τα ποσά σύνταξης που θα χορηγηθούν με την προσωρινή και οριστική απόφαση συνταξιοδότησης. Από τα ποσά της προσωρινής και της οριστικής σύνταξης παρακρατούνται και οφειλές στον e-ΕΦΚΑ από ασφαλιστικές εισφορές. 8. Σε περίπτωση έκδοσης απορριπτικής απόφασης συνταξιοδότησης, τα ποσά που έχουν καταβληθεί αχρεωστήτως στους ασφαλισμένους, σύμφωνα με το παρόν, αναζητούνται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε., ν.δ. 356/1974, Α΄ 90) και, σε κάθε περίπτωση, δύνανται να παρακρατούνται από τα ποσά που θα τους καταβληθούν στο μέλλον από τον e-ΕΦΚΑ, εφόσον καταστούν δικαιούχοι συνταξιοδοτικών παροχών. 9. Το παρόν εφαρμόζεται στις αιτήσεις συνταξιοδότησης που υποβάλλονται από την έναρξη ισχύος του, καθώς και σε όλες τις εκκρεμείς αιτήσεις συνταξιοδότησης για τις οποίες δεν έχει εκδοθεί προσωρινή απόφαση συνταξιοδότησης, με την επιφύλαξη της παρ. 6. Στην περίπτωση των εκκρεμών αιτήσεων, τα ποσά του παρόντος καταβάλλονται αναδρομικά σύμφωνα με την παρ. 1, κατόπιν ηλεκτρονικού αιτήματος του δικαιούχου μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr-ΕΨΠ). Επί των ποσών που καταβάλλονται αναδρομικά δεν επιβάλλεται κράτηση για τον κλάδο ασθένειας, ενώ ο φόρος επιμερίζεται στα φορολογικά έτη που αναλογεί η παροχή. Τεύχος A’ 26/19.02.2021 ΕΦΗΜΕΡΙ∆Α TΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ 4509 10. Στο παρόν δεν υπάγονται οι ασφαλισμένοι του e-ΕΦΚΑ, οι οποίοι δικαιούνται ή λαμβάνουν την προκαταβολή σύνταξης σύμφωνα με το άρθρο 57Α του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων (π.δ. 169/2007, Α΄ 210). 11. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ρυθμίζονται ειδικότερα θέματα για τη διαδικασία υποβολής και διαχείρισης των αιτημάτων, τον τρόπο απόδειξης της συνδρομής των προϋποθέσεων και κάθε άλλο θέμα για την εφαρμογή του παρόντος.»

ΠΗΓΗ: www.et.gr

 Αθήνα, 15/1/2021

Χρονοδιάγραμμα επιστροφής  των μειώσεων  συντάξεων Ιουνίου 2015-Μαϊου 2016 στους κληρονόμους των θανόντων συνταξιούχων

Η Διοίκηση του e-ΕΦΚΑ ανακοινώνει το χρονοδιάγραμμα επιστροφής  των μειώσεων  της περιόδου Ιουνίου 2015-Μαϊου 2016 στους δικαιούχους κληρονόμους θανόντων συνταξιούχων που υπέβαλαν  ηλεκτρονικά  τη σχετική υπεύθυνη δήλωση/αίτηση έως τις 31 Δεκεμβρίου 2020. Πιο συγκεκριμένα:

• Στις 10 Φεβρουαρίου 2021 θα καταβληθούν τα ποσά  στους δικαιούχους που έχουν υποβάλει οριστικά την αίτηση με  όλα τα ζητούμενα πιστοποιητικά και έχει ολοκληρωθεί επιτυχώς η επεξεργασία του αιτήματος.
• Στις 10 Μαρτίου 2021 θα πληρωθούν οι κληρονόμοι που θα υποβάλουν οριστικά  τα απαιτούμενα έγγραφα στην ηλεκτρονική πλατφόρμα έως τις 28 Φεβρουαρίου 2021. Διευκρινίζεται ότι η προθεσμία της 28ης Φεβρουαρίου είναι ενδεικτική  και ότι η ηλεκτρονική υπηρεσία θα παραμείνει ανοικτή για την υποβολή δικαιολογητικών και μετά την ημερομηνία αυτή για τις περιπτώσεις εκείνες που θα καθυστερήσει η έκδοση των αναγκαίων πιστοποιητικών.
• Τέλος, στις 12 Απριλίου 2021 θα καταβληθούν τα αναδρομικά σε όσους έχουν κληρονομικό δικαίωμα από διαθήκη. Στις περιπτώσεις αυτές οι δικαιούχοι θα κληθούν εντός του Φεβρουαρίου να υποβάλλουν επιπλέον στοιχεία της διαθήκης, ώστε να είναι εφικτή η επεξεργασία του αιτήματος. 

Συνολικά έχουν υποβληθεί 232.517 αιτήσεις από κληρονόμους, εκ των οποίων έχουν οριστικοποιηθεί οι 148.870 και έχουν υποβληθεί προσωρινά οι υπόλοιπες 83.647.

Επίσης από τις 232.517 αιτήσεις οι  150.893 αφορούν δικαιώματα  χωρίς διαθήκη και οι 81.224 δικαιώματα  με διαθήκη.

Υπενθυμίζεται ότι στο πλαίσιο της απλούστευσης των διαδικασιών το πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης αντλήθηκε ηλεκτρονικά εκτός των 48 μικρότερων Ειρηνοδικείων της χώρας. Για τα υπόλοιπα δικαιολογητικά, οι δικαιούχοι/κληρονόμοι έχουν πλέον τη δυνατότητα να αντλήσουν ηλεκτρονικά τα δικαιολογητικά που ζητούνται (Πιστοποιητικό περί μη Αποποίησης Κληρονομιάς,  Πιστοποιητικό Πλησιέστερων Συγγενών)  με βάση το κληρονομικό δίκαιο  από την Ενιαία Ψηφιακή Πύλη του Δημοσίου www.gov.gr .

Από τη Διοίκηση του e-ΕΦΚΑ

ΠΕΡΙΚΟΠΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΩΝ

Περίληψη των αποφάσεων της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας 1439-1443/2020, που αφορούν α) τις περικοπές των κυρίων συντάξεων δυνάμει των Ν 4051/2012 και Ν 4093/2012, β) τον επανυπολογισμό των συντάξεων δυνάμει του Ν 4387/2016 και γ) τον χρονικό περιορισμό των αποτελεσμάτων των αποφάσεων ΣτΕ Ολ 2287-8/2015 σε σχέση με το άρθρο 1 ΠΠΠ ΕΣΔΑ

14/07/2020

---

ΣτΕ Ολ 1439/2020

Πρόεδρος: Α. Ράντος

Εισηγητής: Γ. Τσιμέκας, Σύμβουλος

 

Με την 1439/2020 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία εκδόθηκε σε πιλοτική δίκη του άρθρου 1 παρ. 1 του ν. 3900/2010, κατόπιν αιτήσεως του Ε.Φ.Κ.Α., κρίθηκαν τα εξής: 

α)  Η θεσπισθείσα με τη διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4387/2016 ρύθμιση της συνέχισης καταβολής των κύριων συντάξεων, όπως είχαν διαμορφωθεί την 31.12.2014, δηλαδή με τις μειώσεις που επήλθαν με τους ν. 4051/2012 και 4093/2012 για το χρονικό διάστημα από την έναρξη ισχύος του νόμου 4387/2016, δηλαδή από 12.5.2016 και εφεξής, είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ, όπως κρίθηκε με την απόφαση 1891/2019 της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας, Οι εν λόγω μειώσεις, από τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 και εφεξής, έχουν ως νόμιμο έρεισμα την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του τελευταίου αυτού νόμου, από το χρονικό δε αυτό σημείο και εφεξής (12.5.2016) είναι νόμιμες. Εξ άλλου, με την απόφαση 1890/2019 της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας (σκέψη 20), κρίθηκε καταρχήν  συνταγματικώς θεμιτή η εκ νέου κατ΄ ουσίαν θέσπιση των ως άνω περικοπών στο πλαίσιο επανυπολογισμού και των επικουρικών συντάξεων.

β) Η θεσπισθείσα με την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του ν. 4387/2016 ρύθμιση, η οποία, όπως εκτέθηκε, είναι σύμφωνη με το Σύνταγμα και την Ε.Σ.Δ.Α., δεν θεράπευσε την διαγνωσθείσα με τις 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας αντισυνταγματικότητα των διατάξεων των νόμων 4051/2012 και 4093/2012 με τις οποίες επιβλήθηκαν οι εν λόγω μειώσεις, αλλά ισχύει από τη δημοσίευση του ανωτέρω νόμου, δηλαδή από 12.5.2016 και εφεξής και όχι αναδρομικώς∙ δεν ανατρέχει, συνεπώς,  στο χρόνο θεσπίσεως των εν λόγω περικοπών και, επομένως, δεν καταλαμβάνει ρυθμιστικά και το προγενέστερο της δημοσιεύσεως του ν. 4387/2016 διάστημα από 1.1.2013 έως την 11.5.2016 - υπό την έννοια της αναδρομικής ισχυροποιήσεως των επιβληθεισών με τους ανωτέρω νόμους περικοπών – για το οποίο ισχύουν τα κριθέντα με τις  2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας (μειοψηφία). Όπως κρίθηκε δε με τις αποφάσεις αυτές, οι μειώσεις των συντάξεων που επιβλήθηκαν με τους νόμους 4051/2012 και 4093/2012 αντίκεινται στο Σύνταγμα (άρθρα 2 παρ. 1, 4 παρ. 1 και 5, 22 παρ. 5, 25 παρ. 1 και 4, και 106 παρ. 1 αυτού) και στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α. και είναι, ως εκ τούτου, ανίσχυρες και μη εφαρμοστέες. Η κρίση αυτή καταλαμβάνει το χρονικό διάστημα από της θεσπίσεώς των εν λόγω μειώσεων μέχρι τη δημοσίευση του ν. 4387/2016, από το χρονικό δε αυτό σημείο (12.5.2016) και εφεξής οι εν λόγω μειώσεις έχουν ως νόμιμο έρεισμα την ανωτέρω διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 περ. α΄ του τελευταίου αυτού νόμου. Συνεπώς, οι εν λόγω μειώσεις δεν είναι νόμιμες για το χρονικό διάστημα από της θεσπίσεώς των μέχρι τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 (12.5.2016), ενόψει, όμως, του περιορισμού της ισχύος των αποτελεσμάτων που έθεσαν οι 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομελείας του Δικαστηρίου, τη διαγνωσθείσα αντισυνταγματικότητα των επίμαχων διατάξεων των νόμων 4051/2012 και 4093/2012 και την διαπιστωθείσα αντίθεση αυτών προς το άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου, για χρονικά διαστήματα προγενέστερα του χρόνου δημοσιεύσεως των αποφάσεων αυτών (από της θεσπίσεως των εν λόγω μειώσεων μέχρι 10.6.2015) μπορούν να επικαλεσθούν μόνον όσοι έχουν ασκήσει ένδικα βοηθήματα μέχρι τη δημοσίευση των εν λόγω αποφάσεων (10.6.2015).

γ) Με βάση τις κρίσεις των αποφάσεων της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας 2287-2288/2015 και 1891/2019, η διαγνωσθείσα αντίθεση προς υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις των προαναφερθεισών διατάξεων των νόμων 4051/2012 και 4093/2012, με τις οποίες θεσπίσθηκαν οι μειώσεις των συντάξεων, δεν δύναται να θεραπευθεί με μεταγενέστερες της δημοσιεύσεως των εν λόγω νόμων μελέτες, όπως είναι οι μελέτες που συνοδεύουν τον μεταγενέστερο ν. 4387/2016, για το χρονικό διάστημα από της θεσπίσεώς των έως 11.5.2016, και 

δ) Ο χρονικός περιορισμός της ισχύος των αποτελεσμάτων που έθεσαν οι 2287-2288/2015 αποφάσεις της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας δεν αφορά μόνον τη διαπίστωση της αντίθεσης προς το Σύνταγμα των διατάξεων των νόμων 4051/2012 και 4093/2012, αλλά καταλαμβάνει και τη διαπιστωθείσα αντίθεση αυτών προς το άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α.

 

ΣτΕ Ολ 1440/2020

Πρόεδρος: Α. Ράντος

Εισηγητής: Γ. Τσιμέκας, Σύμβουλος

 

 Με την 1440/2020 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε ότι με την 1439/2020 απόφαση της Ολομελείας έγιναν δεκτά τα εξής: α) ότι με  τις 2287 - 2288/2015 αποφάσεις της η Ολομέλεια του Δικαστηρίου έκρινε ότι οι διατάξεις, μεταξύ άλλων, του άρθρου 6 παρ. 1 του ν. 4051/2012, με τις οποίες θεσπίσθηκαν περικοπές στις κύριες συντάξεις συνταξιούχων οργανισμών κοινωνικής ασφαλίσεως, αντίκεινται στις διατάξεις των άρθρων 2 παρ. 1, 4 παρ. 1 και 5, 22 παρ. 5, 25 παρ. 1 και 4, και 106 παρ. 1 του Συντάγματος, καθώς και στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της Ε.Σ.Δ.Α και ότι  είναι, ως εκ τούτου, ανίσχυρες και μη εφαρμοστέες, καθώς και ότι την εν λόγω  διαγνωσθείσα αντίθεση προς τις ανωτέρω υπερνομοθετικής ισχύος διατάξεις μπορούν να επικαλεσθούν, για χρονικά διαστήματα προγενέστερα του χρόνου δημοσιεύσεως των αποφάσεων αυτών, μόνον όσοι έχουν ασκήσει ένδικα μέσα ή βοηθήματα μέχρι τη δημοσίευση των εν λόγω αποφάσεων, ήτοι μέχρι 10.6.2015, β) ότι η διαγνωσθείσα με τις ανωτέρω αποφάσεις ουσιαστική αντισυνταγματικότητα δεν θεραπεύθηκε με τη διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2 εδαφ. α΄ του ν. 4387/2016, υπό την έννοια ότι  η διάταξη αυτή, με την οποία κατ΄ ουσίαν, υιοθετήθηκαν εκ νέου, στο πλαίσιο του εισαχθέντος με το νόμο αυτό νέου ασφαλιστικού συστήματος,  οι εν λόγω περικοπές για τους ήδη κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού συνταξιούχους (παλαιούς συνταξιούχους),  ισχύει από τη δημοσίευσή της και εφεξής, δηλαδή από 12.5.2016  και εφεξής και όχι αναδρομικώς, ότι  δεν ανατρέχει, δηλαδή,  στο χρόνο θεσπίσεως των εν λόγω περικοπών, και γ) ότι η ανωτέρω  ουσιαστική αντισυνταγματικότητα των  επίμαχων διατάξεων του ν. 4051/2012 δεν μπορούσε  να θεραπευθεί με μεταγενέστερες της δημοσιεύσεως του  ανωτέρω νόμου  μελέτες, όπως είναι  οι  μελέτες που συνοδεύουν τον μεταγενέστερο ν. 4387/2016, και ότι, συνεπώς,  οι περικοπές που επιβλήθηκαν στις κύριες συντάξεις για το  χρονικό διάστημα, μεταξύ άλλων, από 1.1.2012 έως 21.9.2012 κατ΄ εφαρμογή των ανωτέρω διατάξεων του ν. 4051/2012 δεν είναι νόμιμες και ότι ως προς τα αποτελέσματα της αντισυνταγματικότητας αυτής και της παραβιάσεως του άρθρου 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ ισχύουν τα κριθέντα με τις αποφάσεις 2287 και 2288/2015 της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας.  Με τα δεδομένα αυτά, η κρίση του δικάσαντος διοικητικού πρωτοδικείου ότι το προσβληθέν ενώπιόν του ενημερωτικό σημείωμα συντάξεων τριμήνου Απριλίου - Ιουνίου 2012 του  ΙΚΑ - ΕΤΑΜ, κατά το μέρος που μειώθηκε με αυτό η μηνιαία κύρια σύνταξη του αναιρεσιβλήτου κατ’ εφαρμογή της διατάξεως της παρ. 1 του άρθρου 6 του ν. 4051/2012, δεν ήταν νόμιμο, καθώς και ότι ο αναιρεσίβλητος είχε αγώγιμη αξίωση κατά του αναιρεσείοντος Ε.Φ.Κ.Α. να διεκδικήσει ισόποση  αποζημίωση με τις περικοπές που υπέστη η σύνταξή του κατ’ εφαρμογή της  ανωτέρω διατάξεως του ν. 4051/2012 για το χρονικό διάστημα από 1.1.2012 έως 21.9.2012, κρίθηκε, περαιτέρω, ότι είναι νόμιμη, δεδομένου ότι η ένδικη προσφυγή-αγωγή του ήδη αναιρεσιβλήτου είχε ήδη ασκηθεί (στις 21.9.2012) κατά το χρόνο δημοσιεύσεως των 2287- 2288/2015 αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας .

 

ΣτΕ Ολ 1441/2020

Πρόεδρος: Α. Ράντος

Εισηγήτρια: Ά. Καλογεροπούλου, Σύμβουλος

 

Με την  1441/2020 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας το Δικαστήριο δέχθηκε εν μέρει αίτηση αναιρέσεως του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ( Ε.Φ.Κ.Α. ) κατά της 9714/2019 αποφάσεως του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών.  Με την απόφαση αυτή  είχε γίνει  εν μέρει δεκτή  αγωγή των αναιρεσιβλήτων, πρώην υπαλλήλων του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) και ήδη  συνταξιούχων λόγω γήρατος  του αναιρεσείοντος φορέα κοινωνικής ασφαλίσεως,   και είχε υποχρεωθεί  ο αναιρεσείων  Ε.Φ.Κ.Α.  να καταβάλει σε καθέναν από τους αναιρεσιβλήτους  τα αναγραφόμενα στην αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση ποσά, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής και μέχρι την ολοσχερή εξόφληση, ως αποζημίωση των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, για την αποκατάσταση της ζημίας, την οποία υπέστησαν  οι ανωτέρω αναιρεσίβλητοι από την περικοπή των κύριων συντάξεών τους κατά το χρονικό διάστημα από 1.7.2015 έως και 30.6.2016 κατ’ εφαρμογή των κριθεισών με την αναιρεσιβαλλόμενη  απόφαση ως αντισυνταγματικών διατάξεων του ν. 4093/2012 ( A’ 222 ) .

Ειδικότερα, με την ανωτέρω απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε, αφού έγινε επίκληση των κριθέντων με  την 1439/2020 απόφαση της Ολομελείας του Δικαστηρίου,  ότι η κρίση του δικάσαντος διοικητικού πρωτοδικείου ότι οι αναιρεσίβλητοι είχαν αγώγιμη αξίωση κατά του αναιρεσείοντος Ε.Φ.Κ.Α. να διεκδικήσουν ισόποση  αποζημίωση με τις περικοπές που υπέστησαν οι  συντάξεις τους,  κατ΄ εφαρμογή των  επίμαχων  διατάξεων του ν. 4093/2012 για το χρονικό διάστημα από 1.7.2015 έως 11.5.2016, είναι νόμιμη. Περαιτέρω κρίθηκε ότι, αντιθέτως, η κρίση του δικάσαντος διοικητικού πρωτοδικείου ότι οι αναιρεσίβλητοι είχαν αγώγιμη αξίωση κατά του αναιρεσείοντος Ε.Φ.Κ.Α. να διεκδικήσουν αποζημίωση και για  το χρονικό διάστημα από 12.5.2016 έως 30.6.2016 δεν είναι νόμιμη, διότι,  κατά το τελευταίο αυτό χρονικό διάστημα οι εν λόγω περικοπές έχουν  ως νόμιμο έρεισμα όχι τις ανωτέρω διατάξεις του ν. 4093/2012 αλλά  τη διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2  περ. α΄ του ν. 4387/2016.  Έτσι, η  αίτηση αναιρέσεως του Ε.Φ.Κ.Α.   έγινε εν μέρει δεκτή και  αναιρέθηκε εν μέρει  η προσβαλλόμενη απόφαση. 

ΣτΕ Ολ 1442/2020

Πρόεδρος: Α. Ράντος

Εισηγήτρια: Ά. Καλογεροπούλου, Σύμβουλος

 

Με την 1442/2020 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας το Δικαστήριο δέχθηκε εν μέρει αίτηση αναιρέσεως του Ενιαίου Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης ( Ε.Φ.Κ.Α. ) κατά της 12108/2019 αποφάσεως του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών.  Με την απόφαση αυτή  είχε γίνει  εν μέρει δεκτή  αγωγή των αναιρεσιβλήτων, πρώην υπαλλήλων  του Οργανισμού Σιδηροδρόμων Ελλάδος (ΟΣΕ) και ήδη  συνταξιούχων λόγω γήρατος  του αναιρεσείοντος φορέα κοινωνικής ασφαλίσεως,  και είχε υποχρεωθεί  ο αναιρεσείων  Ε.Φ.Κ.Α.  να καταβάλει σε καθέναν από τους αναιρεσιβλήτους  τα αναγραφόμενα στην αναιρεσιβαλλόμενη απόφαση ποσά, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής και μέχρι την ολοσχερή εξόφληση, ως αποζημίωση των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, για την αποκατάσταση της ζημίας, την οποία υπέστησαν  οι ανωτέρω αναιρεσίβλητοι,  από την περικοπή των κύριων συντάξεών τους κατά το χρονικό διάστημα από 1.7.2015 έως και 30.6.2016 κατ’ εφαρμογή των κριθεισών με την αναιρεσιβαλλόμενη  απόφαση ως αντισυνταγματικών διατάξεων του ν. 4093/2012 ( A’ 222 ) .

Eιδικότερα, με την ανωτέρω απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας κρίθηκε, αφού έγινε επίκληση των κριθέντων με  την  1439/2020 απόφαση της Ολομελείας του Δικαστηρίου,  ότι η κρίση του δικάσαντος διοικητικού πρωτοδικείου ότι οι αναιρεσίβλητοι είχαν αγώγιμη αξίωση κατά του αναιρεσείοντος Ε.Φ.Κ.Α. να διεκδικήσουν ισόποση  αποζημίωση με τις περικοπές που υπέστησαν οι  συντάξεις τους,  κατ΄ εφαρμογή των  επίμαχων  διατάξεων του ν. 4093/2012 για το χρονικό διάστημα από 1.7.2015 έως 11.5.2016, είναι νόμιμη. Περαιτέρω κρίθηκε ότι, αντιθέτως, η κρίση του δικάσαντος διοικητικού πρωτοδικείου ότι οι αναιρεσίβλητοι είχαν αγώγιμη αξίωση κατά του αναιρεσείοντος Ε.Φ.Κ.Α. να διεκδικήσουν αποζημίωση και για  το χρονικό διάστημα από 12.5.2016 έως 30.6.2016 δεν είναι νόμιμη, διότι,  κατά το τελευταίο αυτό χρονικό διάστημα οι εν λόγω περικοπές έχουν  ως νόμιμο έρεισμα όχι τις ανωτέρω διατάξεις του ν. 4093/2012 αλλά  τη διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2  περ. α΄ του ν. 4387/2016.  Έτσι, η αίτηση αναιρέσεως του  Ε.Φ.Κ.Α. έγινε εν μέρει δεκτή και  αναιρέθηκε εν μέρει  η προσβαλλόμενη απόφαση.

 

ΣτΕ Ολ 1443/2020

Πρόεδρος: Α. Ράντος

Εισηγήτρια: Ά. Καλογεροπούλου, Σύμβουλος

 

Mε την 17556/2019  απόφαση του Διοικητικού Πρωτοδικείου Αθηνών υποβλήθηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας το ακόλουθο προδικαστικό ερώτημα: «...εάν οι διατάξεις του ν. 4387/2016, με τις οποίες πραγματοποιήθηκε επανυπολογισμός των καταβαλλόμενων συντάξεων με βάση το ύψος των συντάξεων, όπως αυτό διαμορφώθηκε στις 31.12.2014, εφαρμόζονται, μετά την δημοσίευση της 1891/2019 απόφασης της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας και στις εκκρεμείς υποθέσεις, ήτοι σε αγωγές συνταξιούχων που κατατέθηκαν από 12.5.2016 έως σήμερα, με τις οποίες αυτοί διεκδικούν την καταβολή αποζημίωσης, που αφορά το χρονικό διάστημα ιδίως από 12.5.2016 έως σήμερα, ενόψει μάλιστα της ύπαρξης εκκαθαριστικών σημειωμάτων καταβολής συντάξεων από τα οποία προκύπτει η διενέργεια περικοπών των ν. 4051/2012 και 4093/2012, οι οποίες είχαν κριθεί αντισυνταγματικές με τις 2287 και 2288/2015 αποφάσεις της Ολομέλειας του Συμβουλίου της   Επικρατείας». 

Το Συμβούλιο της Επικρατείας με την  1443/2020  απόφαση της Ολομελείας  έκρινε ότι,  ύστερα από την έκδοση της  1439/2020 αποφάσεως επίσης της Ολομελείας του Δικαστηρίου και ενόψει των κριθέντων με την απόφαση αυτή, η επίλυση του ανωτέρω προδικαστικού ερωτήματος καθίσταται πλέον αλυσιτελής, διότι με την εν λόγω απόφαση απαντήθηκε, μεταξύ άλλων, και το ανωτέρω προδικαστικό ερώτημα. Πράγματι,  με την ανωτέρω απόφαση έγινε δεκτό, μεταξύ άλλων, ότι με την 1891/2019 απόφαση της Ολομελείας του   Συμβουλίου   της Επικρατείας κρίθηκε ότι  η  διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2  περ.  α΄ του ν. 4387/2016,  με την οποία, κατ΄ ουσίαν, υιοθετήθηκαν εκ νέου,  στο πλαίσιο του εισαχθέντος  με το νόμο αυτό  ασφαλιστικού συστήματος,  οι  περικοπές των διατάξεων του άρθρου 6 του ν. 4051/2012 και του άρθρου πρώτου παράγραφος ΙΑ υποπαρ. ΙΑ.5 περ. 1  του ν. 4093/2012 για τους ήδη κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού συνταξιούχους ( παλαιούς συνταξιούχους ), είναι   συμβατή με το Σύνταγμα, κατά την έννοια δε της εν λόγω αποφάσεως , και με  και την Ε.Σ.Δ.Α.  Ως εκ τούτου δε κρίθηκε με την ανωτέρω 1439/2020 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας ότι οι ένδικες   περικοπές  από τη δημοσίευση του νόμου αυτού και εφεξής, δηλαδή από 12.5.2016, είναι νόμιμες, διότι  από την τελευταία αυτή ημερομηνία   και εφεξής, οι ανωτέρω περικοπές έχουν  ως νόμιμο έρεισμα όχι τις ως άνω  διατάξεις των ν. 4051 και 4093/2012 αλλά την ανωτέρω  διάταξη του άρθρου 14 παρ. 2  περ. α΄ του ν. 4387/2016. Συνεπώς, σύμφωνα με τα κριθέντα  με την  1439/2020 της Ολομελείας του Δικαστηρίου,   από τη δημοσίευση του ν. 4387/2016 και εφεξής, δηλαδή  από 12.5.2016 και εφεξής, δεν υπάρχει αγώγιμη αξίωση, κατ΄ επίκληση των διατάξεων των άρθρων 105 και 106 του ΕισΝΑΚ, κατά του Ε.Φ.Κ.Α. για την καταβολή αποζημιώσεως ισόποσης με τις εν λόγω περικοπές για το χρονικό διάστημα από τη δημοσίευση του ως άνω νόμου και εφεξής.

πηγή: adjustice.gr

ΕΞΙΣΩΣΗ ΗΛΙΚΙΑΚΩΝ ΟΡΙΩΝ ΑΝΔΡΩΝ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Δ.ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΜΕ 25 ΕΤΙΑ ΚΑΙ ΑΝΗΛΙΚΟ ΤΟ 2010

317/2020

ΟΛΟΜΕΛΕΙΑ ΕΛ.ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ

ΣΧΟΛΙΟ: Με την απόφαση αυτή κρίθηκε ως αντισυνταγματική η διάταξη του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων (π.δ. 169/2007), όπως ίσχυε πριν από την αντικατάστασή της, από 1.1.2011, με το ν. 3865/2010, με την οποία θεσπίζεται μικρότερο όριο συνταξιοδότησης για τις γυναίκες υπαλλήλους με ανήλικο τέκνο, οι οποίες συμπληρώνουν 25ετή συντάξιμη υπηρεσία μέχρι 31.12.2010, (συγκεκριμένα το 50 έτος της ηλικίας τους) έναντι των ανδρών υπαλλήλων.

(ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ)

...Η διαφορετική αυτή συνταξιοδοτική μεταχείριση μεταξύ ανδρών και γυναικών και, μάλιστα, τόσο αυτών που τελούν σε ειδικές συνθήκες (μητέρες με ανήλικα παιδιά), όσο και των λοιπών που δεν τελούν σε τέτοιες συνθήκες συνιστά δυσμενή διάκριση των πρώτων έναντι των δεύτερων και μόνο κριτήριο το φύλο τους, που δεν δικαιολογείται από λόγους γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος ή από λόγους που ανάγονται στην ανάγκη μεγαλύτερης προστασίας των γυναικών σε θέματα μητρότητας, γάμου και οικογένειας ή σε καθαρά βιολογικές διαφορές που επιβάλλουν τη λήψη ιδιαίτερων μέτρων υπέρ αυτών. Και τούτο διότι, κατά το μέρος που με τις συνταξιοδοτικές αυτές ρυθμίσεις σκοπείται η προστασία της οικογένειας και των παιδιών, δεν επιτρέπεται η διαφορετική μεταχείριση των δύο φύλων, δοθέντος ότι και οι δύο γονείς έχουν, δεδομένων των σύγχρονων κοινωνικών συνθηκών, τις ίδιες υποχρεώσεις και τα ίδια βάρη στο πλαίσιο της προστασίας και ανατροφής των τέκνων τους (λαμβανομένου μάλιστα υπόψη ότι στην ως άνω διάταξη δεν προσδιορίζεται η ηλικία των τέκνων), καθώς και της λειτουργίας και της ενότητας της οικογένειας. Η θέσπιση, άλλωστε, διαφορετικής ηλικίας συνταξιοδότησης με βάση το φύλο, ούτε από καθαρά βιολογικές διαφορές μεταξύ τους δικαιολογείται, αφού δεν συναρτάται με διαφορετικό προσδόκιμο ζωής, ούτε θετικό μέτρο συνιστά για την προώθηση της ισότητας μεταξύ των δύο φύλων και την άρση τυχόν υφιστάμενων ανισοτήτων σε βάρος των γυναικών, αφού, με τον τρόπο αυτό, δεν διευκολύνονται οι γυναίκες στη συνέχιση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας, ούτε αποκαθίστανται τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν αυτές στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία, αλλά απλώς τίθενται σε ευνοϊκότερη θέση έναντι του άλλου φύλου με το να μπορούν να συνταξιοδοτηθούν σε μικρότερη ηλικία σε σχέση με τους άνδρες.

9. Η διαφορετική συνταξιοδοτική μεταχείριση μεταξύ ανδρών και γυναικών όσον αφορά την ηλικία συνταξιοδότησής τους αντίκειται επίσης και στην αρχή της ισότητας αμοιβών, η οποί κατοχυρώνεται διαχρονικά στο ενωσιακό δίκαιο (άρθρο 141 παρ. 2 της Συνθήκης του Άμστερνταμ και ήδη άρθρο 157 παρ. 2 ΣΛΕΕ) και απαγορεύει διακρίσεις λόγω φύλου για τα πρόσωπα τα οποία εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της, μεταξύ των οποίων και οι συνταξιοδοτούμενοι κατά το σύστημα του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων (βλ. σκέψη 5). Εξ άλλου ο καθορισμός διαφορετικών ηλικιακών ορίων ως προς τη συνταξιοδότηση ανδρών και γυναικών δεν δύναται να θεωρηθεί ως επιτρεπόμενο θετικό μέτρο κατά την παράγραφο 4 του ίδιου άρθρου (βλ. και άρθρο 3 της Οδηγίας 2006/54/ΕΚ), καθόσον ως τέτοιο, υπό τις κρατούσες πλέον κοινωνικές συνθήκες, μπορεί να θεωρηθεί μόνο εκείνο που εξασφαλίζει την ισότιμη συμμετοχή των γυναικών στην κοινωνική και οικονομική ζωή, ενισχύει και διευκολύνει την επαγγελματική δραστηριότητα των γυναικών ή αντισταθμίζει τα μειονεκτήματα που αντιμετωπίζουν στην επαγγελματική τους σταδιοδρομία.

10. Εφόσον δε, κατά το ανωτέρω, η ως άνω συνταξιοδοτική διάταξη, με την οποία θεσπίζεται μικρότερο όριο ηλικίας για τη συνταξιοδότηση των γυναικών εισάγει διάκριση εις βάρος των ανδρών χωρίς να υφίστανται αποχρώντες λόγοι που να τη διευκολύνουν, είναι ανίσχυρη ως αντίθετη στην αρχή της ισότητας, όπως αυτή κατοχυρώνεται τόσο στο Σύνταγμα όσο και στις προαναφερόμενες διατάξεις του ενωσιακού δικαίου. Ως εκ τούτου, προς αποκατάσταση της ίσης μεταχείρισης των δύο φύλων, για όσο χρονικό διάστημα διατηρείται σε ισχύ η δυσμενής αυτή διάκριση σε βάρος των ανδρών (ήτοι για όσους έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι 31.12.2010, καθόσον από 1.1.2011 τα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών εξισώθηκαν), πρέπει να επεκταθεί και στους άνδρες υπαλλήλους η ευνοϊκότερη ρύθμιση που ισχύει για τις γυναίκες (βλ. απόφ. ΔΕΚ C-559/07, της 26ης Μαρτίου 2009, Επιτροπή Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων κατά της Ελληνικής Δημοκρατίας σκ. 26, Ολ. Ελ. Συν. 1268/2018, 734/2018, 1807/2014).

ΠΗΓΗ: https://www.elsyn.gr/ (ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑΣ)

ΑΡΣΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

ΑΡΣΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ

ΜΟΝ.ΠΡΩΤ.ΑΘΗΝΩΝ

ΑΡΙΘ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ 1006/2020

(ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ)

....Κατά τη διάταξη της παρ.1 του άρθρου 1685 ΑΚ, η δικαστική συμπαράσταση αίρεται αν έχουν εκλείψει οι λόγοι που την προκάλεσαν, δηλαδή ανάλογα με το συγκεκριμένο λόγο που προκάλεσε την υποβολή στη δικαστική συμπαράσταση, είτε με τη θεραπεία του συμπαραστατουμένου από την ψυχική ή διανοητική διαταραχή ή σωματική αναπηρία από την οποία έπασχε, σε τέτοιο βαθμό που να έχει τη δυνατότητα αυτομέριμνας των υποθέσεών του, είτε με τη βελτίωση της ασωτίας, της τοξικομανίας ή του αλκοολισμού, εξαιτίας της οποίας τέθηκε σε δικαστική συμπαράσταση, σε τέτοιο βαθμό που να μην εκθέτει πλέον στον κίνδυνο στέρησης τον ίδιο και τους αναφερομένους στο άρθρο 1666 παρ. 1 περ.2 ΑΚ συγγενείς του. Η άρση της δικαστικής συμπαράστασης επιφέρει λήξη, κατάλυση αυτής, με συνέπεια την επάνοδο του προσώπου στην κατάσταση που βρισκόταν πριν από την κήρυξή της, από την άποψη της δικαιοπρακτικής ικανότητας και της επιμέλειας (ΕφΘεσ 432/2003 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, στην ίδια διάταξη ορίζεται ότι η διαδικασία της άρσης κινείται ύστερα από αίτηση των προσώπων που δικαιούνται να ζητήσουν την κήρυξη της δικαστικής συμπαράστασης. Επομένως, νομιμοποιούνται ο εισαγγελέας ή και το Δικαστήριο αυτεπαγγέλτως, οι γονείς, τα τέκνα και ο σύζυγος του συμπαραστατούμενου, εφόσον υφίσταται έγγαμη συμβίωση, καθώς και ο ίδιος ο συμπαραστατούμενος. Ο τελευταίος δε, έχει τη δυνατότητα να ζητήσει την άρση, ο ίδιος. χωρίς να υφίσταται ανάγκη εκπροσώπησής του από το δικαστικό του συμπαραστάτη, ως νόμιμο αντιπρόσωπό του, ακριβώς λόγω του ότι ο ίδιος είναι πλέον υγιής, και δεν νοσεί από την πάθηση εξαιτίας της οποίας τέθηκε σε κατάσταση δικαστικής συμπαράστασης. Σε αυτόν εξάλλου το λόγο οφείλεται και η επιλογή του νομοθέτη περί αποκλεισμού του δικαστικού συμπαραστάτη από τα άτομα που νομιμοποιούνται να ζητήσουν την άρση αυτής. (Βλ. σχετ. Α. Γεωργιάδης-Μ. Σταθόπουλος, ΕρμΑΚ, Οικογενειακό Δίκαιο, τομ VIII, άρθρ. 1685-1686, σημ. 11, 12, Β. Βαθρακοκοίλης, ΕρνομΑΚ, Οικογενειακό Δίκαιο, τόμος Ε, άρθρ1685, σημ.3, σελ. 1424).

ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ ΑΙΤΟΥΝΤΟΣ: ΕΛΕΝΗ ΚΥΡΑΡΙΝΗ

ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΕ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥΣ ΜΕ ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΟΡΙΣΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ- ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΜΙΣΘΩΤΟΥ

ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ ΣΕ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥΣ ΜΕ ΣΥΜΒΑΣΗ ΑΟΡΙΣΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ- ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΤΙΚΗ ΚΑΤΑΓΓΕΛΙΑ ΜΙΣΘΩΤΟΥ

190/2020 ΑΠΟΦΑΣΗ ΜΟΝ.ΕΦΕΤΕΙΟΥ ΛΑΡΙΣΗΣ

ΣΗΜΕΙΩΜΑ: Η απόφαση αυτή ασχολήθηκε μεταξύ άλλων με τα θέματα του ορισμένου του δικογράφου της αγωγής σε εργατική διαφορά με την οποία ζητούνται δεδουλευμένες αποδοχές, το καθεστώς εργασίας του προσωπικού αγροτικών συνεταιρισμών και την έννοια της τροποποιητικής καταγγελίας καθώς και τη δυνατότητα ανάκλησης αυτής. Σχετικά είναι και τα επιλεγμένα αποσπάσματα:

….’’κατά τη διάταξη του άρθρου 338 παρ. 1 ΚΠολΔ κάθε διάδικος οφείλει να αποδείξει τα πραγματικά περιστατικά που είναι αναγκαία για να υποστηρίξει την αυτοτελή αίτηση ή ανταίτησή του. Από τη διάταξη αυτή σε συνδυασμό με εκείνες των άρθρων 416 και 422 εδ α του ΑΚ, από τις οποίες η πρώτη ορίζει η ενοχή αποσβήνεται με την καταβολή και η δεύτερη ότι, αν ο οφειλέτης έχει περισσότερα χρέη προς το δανειστή, έχει το δικαίωμα να ορίσει κατά την καταβολή το χρέος που θέλει να εξοφληθεί, προκύπτει ότι ο οφειλέτης, εναγόμενος προς πληρωμή ορισμένου χρέους, φέρει το βάρος επίκλησης και απόδειξης της καταβολής που επάγεται την απόσβεση της οφειλής του, χωρίς να είναι αναγκαίο να αποδείξει και ότι η καταβολή αφορά το επίδικο χρέος, καθόσον αυτό εξυπακούεται, αφού γι' αυτό μόνος είναι η διαφορά. Κατά συνέπεια δεν απαιτείται να αναφέρονται στην αγωγή για το ορισμένο αυτής και τα ποσά που καταβλήθηκαν στον ενάγονται μισθωτό από τον εναγόμενο εργοδότη του και μάλιστα χωριστά για κάθε επί μέρους αγωγικό κονδύλιο (αποδοχές, επιδόματα, προσαυξήσεις για παροχή υπερεργασιακής εργασίας), διότι οι καταβολές αυτές θεμελιώνουν κατά το άρθρο 416 του ΑΚ ένσταση εξόφλησης εκ μέρους του εναγομένου εργοδότη. Αν παρά ταύτα στο δικόγραφο της αγωγής διαλαμβάνεται συνολικά και το ποσό που για τις αιτίες αυτές καταβλήθηκε στον ενάγοντα, η ως άνω αναφορά ενέχει καθ' υποφοράν άρνηση του ισχυρισμού (ένστασης) του εναγομένου εργοδότη περί περαιτέρω καταβολών και δεν καθιστά αόριστη και ως εκ τούτου απαράδεκτη την αγωγή, κατά τα ως άνω κεφάλαια, αφού οι καταβολές αυτές αποτελούν μέρος του συνόλου των αξιώσεων του μισθωτού από διάφορες αιτίας που θεμελιώνουν και την ιστορική βάση της αγωγής, από το άθροισμα δε όλων των επίδικων απαιτήσεων του ενάγοντος που θα προκύψουν από την αποδεικτική διαδικασία και αποτελούν το αντικείμενο της διαφοράς, θα αφαιρεθεί το συνολικό ποσό που στην αγωγή αναγράφεται ως καταβληθέν. Κατά συνέπεια η παράλειψη της μνείας του ύψους των εν λόγω καταβολών χωριστά για κάθε κονδύλιο, δεν επάγεται αδυναμία άμυνας του εναγομένου εργοδότη, αφού οι καταβολές αυτές στηρίζουν ισχυρισμό αυτού περί ολικής ή μερικής εξόφλησης (αρθ. 416 και 422 εδ. α του ΛΚ) και όχι ισχυρισμό του ενάγοντος, οπότε η σχετική σύγκριση θα γίνει με βάση το είδος και το ύψος των επί μέρους απαιτήσεων, πριν την πιο πάνω αφαίρεση (ΑΠ 1004/2017, Νόμος)’’...

...’’Από την αντιπαραβολή των ανωτέρω διατάξεων που αφορούν τη διάκριση του προσωπικού των αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων σε τακτικό (δηλαδή αυτό που καλύπτει πάγιες και διαρκείς ανάγκες αυτών κ.λπ.) και με σύμβαση εργασίας ορισμένου χρόνου (που καλύπτει ειδικές, έκτακτες, εποχικές ή πρόσκαιρες ανάγκες) προκύπτει ότι το τακτικό προσωπικό των αγροτικών συνεταιριστικών οργανώσεων συνδέεται με αυτές με σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου και, αντίστροφα, ότι οι προσλαμβανόμενοι από τέτοιες οργανώσεις, στερούμενων εσωτερικών κανονισμών λειτουργίας, ψηφισθέντος και εκδοθέντος από τη γενική τους συνέλευση, για κάλυψη πάγιων και διαρκών αναγκών τους, έστω με ανανεούμενη ή παρατεινόμενη σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου, ανήκουν στο τακτικό προσωπικό αυτών (ΑΠ 681/2018, ΑΠ 919/2017, ΑΠ 1256/2013, ΑΠ 1693/2011, Νόμος, βλ. αντίθετη ΑΠ 52/2009, Νόμος).’’...

...’’Από τη διάταξη δεν της παραγράφου 4 της ως άνω ΠΥΣ υπ' αριθ. 6/2012 συνάγεται επίσης ότι οι ΣΣΕ, που έληξαν ή καταγγέλθηκαν εντός του τελευταίου εξαμήνου, πριν την έναρξη ισχύος του ν. 4046/2012, εξακολουθούν να ισχύουν για ένα τρίμηνο, ήτοι από τις 14.2.2012 έως τις 14.5.2012 και δεσμεύουν όπως προαναφέρθηκε τους εργαζομένους και τους εργοδότες που συμβλήθηκαν σ' αυτές. Εκ άλλου σύμφωνα με τη γενική "αρχή της εύνοιας" υπέρ των εργαζομένων, που διαπνέει το εργατικό δίκαιο, η προσπάθεια αναζήτησης της ευνοϊκότερης ρύθμισης για τον εκμισθωτή της εργασίας δεν περιορίζεται μόνο στο συσχετισμό μεταξύ συλλογικής και ατομικής σύμβασης εργασίας, αλλά επεκτείνεται και στη σχέση μεταξύ περισσότερων πηγών διαφορετικής ιεραρχικής βαθμίδας, που ρυθμίζουν εν δυνάμει τους όρους αμοιβής και εργασίας σε συγκεκριμένη περίπτωση (π.χ. νόμου, συλλογικής σύμβασης εργασίας, κανονισμού, ατομικής σύμβασης κ.λ.π.) Με βάση, λοιπόν, την "αρχή της εύνοιας" υπέρ των μισθωτών, που ήδη προβλέπεται από τη διάταξη του άρθρου 7 παρ.2 του ν. 1876/1990, "οι όροι ατομικών συμβάσεων εργασίας, που αποκλίνουν από τους κανονιστικούς όρους συλλογικών συμβάσεων εργασίας, είναι επικρατέστεροι, εφ' όσον παρέχουν μεγαλύτερη προστασία στους εργαζόμενους". Αυτό συμβαίνει, διότι οι κανονιστικοί όροι μιας συλλογικής σύμβασης εργασίας (ΣΣΕ) περιέχουν τα κατώτατα όρια προστασίας και, ως εκ τούτου, απαγορεύουν την τυχόν δυσμενέστερη ρύθμιση με μια ατομική σύμβαση, όχι, όμως, και την δι' αυτής βελτίωση της προστασίας των εργαζόμενων. Με τη διάταξη του άρθρου 361 ΑΚ, που ορίζει ότι "για τη σύσταση ή αλλοίωση ενοχής με δικαιοπραξία απαιτείται σύμβαση, εφόσον ο νόμος δεν ορίζει διαφορετικά", καθιερώνεται στο ενοχικό και κατ' ακολουθία στο εργατικό δίκαιο, ως απόρροια του δόγματος της αυτονομίας της ιδιωτικής βουλήσεως, η "αρχή της ελευθερίας των συμβάσεων". Σύμφωνα με την αρχή αυτή, οι συμβαλλόμενοι έχουν απεριόριστη δυνατότητα για κατάρτιση οποιασδήποτε δικαιοπραξίας, με οποιαδήποτε μορφή και με οποιοδήποτε περιεχόμενο, αρκεί αυτό να μην απαγορεύεται από το νόμο ή να μην αντιβαίνει στα χρηστά ήθη (ολΑΠ 1/2007, ΑΠ 773/2017, ΑΠ 692/2014, Νόμος). Επομένως, σε ατομικό επίπεδο, είναι έγκυρη, η μεταξύ εργοδότη και μισθωτού, ρητή ή σιωπηρή, συμφωνία, κατά την οποία ο δεύτερος θα λαμβάνει για την εργασία που παρέχει στον πρώτο την αμοιβή, που προβλέπεται από ισχύουσα ή μέλλουσα να ισχύσει ΣΣΕ που καταρτίζεται μεταξύ τρίτων, έστω και αν τα μέρη της ατομικής σύμβασης δεν είναι μέλη των οργανώσεων που καταρτίζουν τη συλλογική. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι συλλογικές ρυθμίσεις, προς τις οποίες γίνεται η παραπομπή με την ατομική σύμβαση, αποκτούν έναντι των συμβαλλομένων συμβατική δύναμη (ΑΠ 874/2018, ΑΠ 773/2017, ΑΠ 692/2014, Νόμος).

Περαιτέρω από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 349 έως 351, 361, 648 παρ1, 652 παρ.1. 656 του ΑΚ 1, 3, 7 και 8 του ν. 2112/1920, όπως το τελευταίο ερμηνεύτηκε αυθεντικά με το άρθρο 11 παρ1 του α.ν. 547/1937 και 5 παρ 3 του ν. 3198/1955, συνάγεται ότι επί μονομερούς από τον εργοδότη βλαπτικής για το μισθωτό μεταβολής των όρων της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου, ο μισθωτής έχει την ευχέρεια α) είτε να αποδεχθεί τη μεταβολή, οπότε συντελείται κατά το άρθρο 361 του ΑΚ νέα σύμβαση εργασίας, τροποποιητική της αρχικής, που καταλύει το δικαίωμα του μισθωτού να απαιτήσει την εκπλήρωση της ενοχής με τους αρχικούς όρους, β) είτε να θεωρήσει τη μεταβολή ως άτακτη καταγγελία της συμβάσεως από τον εργοδότη και, αποχωρώντας από την εργασία του, να αξιώσει την οφειλόμενη αποζημίωση, γ) είτε να αποκρούσει τη μεταβολή και να συνεχίσει να προσφέρει την εργασία του υπό τους αρχικούς όρους, αξιώνοντας την τήρηση των όρων αυτών, οπότε ο εργοδότης, αν δεν αποδέχεται την εργασία με τους αρχικούς όρους, οφείλει μισθούς υπερημερίας (ΑΠ 442/2016. ΑΠ 363/2015, ΑΠ 624/2015, Νόμος). Εξάλλου, βλαπτική μεταβολή, που παρέχει στον εργαζόμενο τα παραπάνω δικαιώματα, συνιστά και η μείωση των αποδοχών (ΑΠ 72/2019, ΑΠ 1162/2019, ΑΠ 431/2010, ΑΠ 1288/2003, ΑΠ 1431/2002, ΑΠ 1299/2001, ΕφΔωδ 365/2005, ΕφΠειρ 36/2004, ΕφΠατρ 748/2004μ Νόμος). Το μισθό που δίδεται με την πρόθεση να αποτελέσει αντάλλαγμα της παροχής της εργασίας, δεν δικαιούται να μειώσει ο εργοδότης μονομερώς, εκτός αν επιφύλαξε στον εαυτό του τέτοιο δικαίωμα με τη σύμβαση (υπό την προϋπόθεση πάντοτε ότι και ο νέος μετά τη μείωση μισθός δεν υπολείπεται του θεσπισμένου από τις οικείες κανονιστικές διατάξεις) ή αν δόθηκε από ελευθεριότητα, αλλά όχι με την πρόθεση να αποτελέσει αντάλλαγμα της παροχής της εργασίας ή δόθηκε αποκλειστικά προς αντιμετώπιση λειτουργικών αναγκών της επιχειρήσεως που έπαυσαν ( ΑΠ 1681/2010, ΑΠ 1455/2003 Νόμος, ΑΠ 1937/1988 ΔΕΝ 45, 920). Περαιτέρω, σύμφωνα δε με τις διατάξεις των άρθρων 167, 168, 361 και 669 παρ 2 ΑΚ, η καταγγελία της σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου (ως μονομερής απευθυντέα δικαιοπραξία), ασκείται με δήλωση του καταγγέλοντος, η οποία γνωστοποιείται σε αυτόν που απευθύνεται, χωρίς να χρειάζεται να τύχει αποδοχής από αυτόν, παράγει δε τα έννομα αποτελέσματά της, δηλαδή τη λύση της σύμβασης εργασίας, κατά την υπό του άρθρου 167 ΑΚ θεωρία της λήψης, ευθύς ως περιέλθει σύννομα σε αυτόν στον οποίο απευθύνεται και ανεξάρτητα από τη γνώση του τελευταίου, αρκεί μόνο να ήταν δυνατόν υπό κανονικές συνθήκες αυτός να λάβει γνώση αυτής (ΑΠ 1127/2019, ΑΠ 72/2019, ΑΠ 277/2016, ΑΠ 359/2015, ΑΠ 541/2014, ΑΠ 94/2004, ΑΠ 162/1983, Νόμος). Λόγω δε του διαπλαστικού χαρακτήρα του δικαιώματος αυτού, η καταγγελία δεν είναι δεκτική αιρέσεως (ΑΠ 397/2017, ΑΠ 277/2016, 65/2012, 524/2008, Νόμο), εκτός εάν η πλήρωση αυτής εξαρτάται αποκλειστικά από τη θέληση εκείνου προς τον οποία απευθύνεται (εξουσιαστική αίρεση) (ΑΠ 1162/2019, ΑΠ 1322/2017, ΑΠ 1199/2002, Νόμος). Μετά την περιέλευσή της στον εργαζόμενο δεν μπορεί να γίνει ούτε ανάκληση αυτής από τον εργοδότη έστω και με τη συναίνεση του εργαζόμενου, αφού η ανάκληση έχει νομική ενέργεια μόνο αν γίνει προηγουμένως ή ταυτοχρόνως με την καταγγελία (άρθρο 168 Α.Κ.) ούτε, περαιτέρω, να συμφωνηθεί μεταξύ εργοδότη και εργαζόμενου ότι αυτή δεν θα αναπτύσσει τα έννομα αποτελέσματά της (ΑΠ 55/2015, ΑΠ 1619/2006, ΑΠ 1792/1987, ΑΠ 162/1983, ΕφΠατρ 437/2011, Νόμος). Εξάλλου η συνέχιση, μετά την καταγγελία της εργασιακής σύμβασης, της προσφοράς της εργασίας από τον εργαζόμενο και η αποδοχή της από τον εργοδότη, μπορεί να οδηγήσει μόνο στη σύναψη νέας σύμβασης εργασίας χωρίς να επιδρά στη λύση της σύμβασης εργασίας που επέρχεται με την περιέλευση της καταγγελίας στον εργαζόμενο. (ΑΠ 1619/2006, Νόμος).’’...

Δικηγόρος εκκαλούντος-εναγόμενου : Βασίλειος Στάθης, Δ.Σ.Καρδίτσας

Δικηγόροι εφεσιβλήτων-εναγόντων: Ελένη Κυραρίνη ΔΣΑ, Ευαγγελία Κουρεμένου Δ.Σ.Τρικάλων.